محاسبات جریان باد در زمان باربرداری

محاسبات میزان وزش و فشار باد در حین عملیات باربرداری و آموزش ایمنی جرثقیل تاثیر مستقیم در جلوگیری از وقوع حوادث دارد. چه بسیار پروژه‌هایی که به خاطر عدم انجام این محاسبات ساده به یک شکست تبدیل شده‌اند.سرعت وزش باد، مقدار بار و فشار وارد بر بار بلند شده توسط جرثقیل را مشخص می‌کند. برای محاسبه فشار دینامیک باد، مجذور سرعت وزش باد در عدد ۰٫۶۱۳ به عنوان ضریب، ضرب می‌شود.

فشار دینامیک باد از فرمول زیر به دست می‌آید:

q=KV
در این فرمول q همان فشار دینامیک،‌ K همان ضریب ۰٫۶۱۳ و V سرعت باد است.

سرعت مجاز باد برای کار با جرثقیل

  • بر اساس استاندارد ISO4302 ، حداکثر سرعت مجاز باد برای جرثقیل متحرک در حین عملیات باربرداری،۱۴m/s یا ۵۰km/h است.
  • بر اساس استاندارد AS1418.4، حداکثر سرعت مجاز باد برای جرثقیل های برجی (تاورکرین) در حین عملیات باربرداری، ۲۰m/s یا ۷۲km/h است.
  • بر اساس استاندارد ISIRI10058 استاندارد ملی ایران ،سرعت و فشار مجاز باد در عملیات لیفتینگ به شرح زیر می باشد.

نحوه محاسبه swl ( میزان بار مجاز جرثقیل)

معمولاً‌ برای به دست آوردن SWL از دو روش زیر استفاده می‌شود:

تمامی تجهیزات بالابری وبار برداری بایستی قبل از کار توسط بازرس فنی بررسی شوند تا مشخص شود که هر دستگاه یا قطعه حداکثر چه میزان بار ایمن را میتواند جابجا نماید .

معمولا برای بدست آوردن SWL ‌از دو روش زیر استفاده می نمایند .

۱-آزمون استاتیک: در این روش برای جرثقیل ،ابتدا یک بار با وزن مشخص که معمولا از قبل آماده شده و وزن آن نیز معین است توسط دستگاه بلند میشود و بازرس یک مدت مشخصی را معمولا۲۰ دقیقه ،دستگاه را زیر بار قرار میدهد وبا علامت زدن جکهای تعادلی با مارکر مخصوص در ابتدای کار ومقایسه آن در انتهای کارمقدار نشتی روغن از سیستم هیدرولیک یا سایر عیوب رامشخص می نماید.

۲-آزمون دینامیک :بازرس دستگاه جرثقیل را با یک وزنه مشخص در جهات گوناگون بالا ،پایین ،چپ ،راست گردشی و…آزمایش می کند وطبق جدول بار LOAD CHART میتوان مقدار بار مجاز در ارتفاع وزاویه های گوناگون رابدست آورد

گاهی اوقات بازرس از آزمون قدرت نیز استفاده مینماید به این ترتیب که وزنه های مشخص را بلند کرده ؛حداکثر ۱۰-۱۵ سانتی متر از زمین ،و پس از قبولی در مرحله قبل از وزنه سنگین تر در مرحله بعد استفاده میکند و این عمل تا جایی که بازرس تشخیص دهد خطری متوجه دستگاه وراننده نیست ادامه خواهد داشت.

آزمون SWL ‌برای تمامی تجهیزات بالابری شامل قلاب ،شگل ،وایر ،هوک و… نیز انجام میشود در پایان وپس از تست تمامی اجزای مکانیکی ،هیدرولیکی و …SWL برای دستگاه صادر میشود در این گواهینامه نام شرکت ،نام بازرس ،نحوه آزمون ،تاریخ آزمایش ،مدت اعتبار و…. درج میشود .از بکارگیری دستگاه جرثقیل وتجهیزات مربوطه فاقد SWL خودداری کنید .

تعیین وزن بار

در روش باربرداری به صورت معمولی، یک نفر بعنوان مسئول در نظر گرفته شده تا عملیات باربرداری را کنترل نماید. این فرد باید وسایل و ابزار کار و تجهیزات مناسب را انتخاب کرده و آنها را قبل از شروع باربرداری بازدید و کنترل نماید. هم چنین می بایست شرایط ناایمن را شناسایی کرده و در صورت بروز شرایط ناایمن کار را متوقف نماید. یکی از مهمترین وظایف این فرد تعیین وزن باری است که نیاز به جابجایی دارد. تعیین وزن بار پیش از عملیات باربرداری یکی از مهمترین عوامل پیشگیری از بروز حادثه در عملیات جابجایی بار است.

تعیین وزن بار از ۴ روش مختلف انجام می‌پذیرد:

  • مشاهده وزن بار که روی جعبه یا خود بار توسط سازنده نوشته شده است. در این روش حتما توجه داشته باشید که وزن نوشته شده، وزن خالص بار (وزن حقیقی بار بدون احتساب وزن بسته بندی) است یا وزن ناخالص ( وزن بار به همراه تجهیزات و متعلقات و بسته بندی).
  • مراجعه به اسناد و برگه های بار، که توسط سازنده ارائه می شود جهت بدست آوردن وزن بار.
  • تعیین وزن با کمک باسکول زمانی که بار روی کفی تریلی یا کامیون است.
  • بدست آوردن وزن بار بصورت تخمینی با استفاده از جداول وزنی مواد.

مقررات ایمنی سیم بکسل

  • از خم کردن کابل به طور معکوس خودداری شود.
  • نباید با سیم بکسل باری بیش از نسبت ۱.۵ برابرآستانه ی شکستنش برداشت.
  • روغنکاری و گریس‌کاری منظم کابل‌ها به منظور جلوگیری از زنگ‌زدگی و ساییدگی انجام پذیرد.
  • قرقره و صفحه‌ی گردنده باید تا حد ممکن بزرگ باشد.

برای مطالعه بیشتر ایمنی سیم بکسل را کلیک کنید.

تاندم لیفتینگ Tandem Lifting ( جابجایی بار با چند جرثقیل)

موارد ایمنی هنگام کار با دو جرثقیل یا به اصطلاح عملیات تاندم لیفتینگ به شرح زیر است:

  • کنترل کل عملیات توسط سرپرست متخصص.
  • بکارگیری ریگر باتجربه.
  • ارزیابی دقیق تمامی مراحل کار توسط سرپرست و اپراتور و ریگر.
  • مشخص شدن میزان دقیق باری که هر جرثقیل باید بلند کند.
  • استفاده از جرثقیل های مشابه تا حد امکان.
  • جرثقیل ها حتما می بایست مجهز به نشانگر وزن بار Load Indicator باشند.

محاسبه سهم بار هر جرثقیل

در روش جابجایی بار توسط چند جرثقیل محاسبه سهم بار هر جرثقیل بر اساس شرایط قرارگیری هر دستگاه و نوع و حجم بار و موارد متعدد دیگر، سهم بار هر جرثقیل در عملیات باربرداری با دو چرثقیل باید با تقریب نسبتاً خوبی محاسبه شود. برای انجام این محاسبات توجه به موارد زیر ضروری است:

  • حداقل ظرفیت لازم برای هر جرثقیل هنگام کار با دو جرثقیل ۲۰ درصد بیشتر از سهم محاسبه شده ی بار در نظر گرفته می‌شود.
  • حداقل ظرفیت لازم برای هر جرثقیل هنگام کار با سه جرثقیل ۳۳ درصد بیشتر ازسهم محاسبه شده ی بار در نظر گرفته می‌شود.
  • حداقل ظرفیت لازم برای هر جرثقیل هنگام کار با چهار جرثقیل ۵۰ درصد بیشتر از سهم محاسبه شده ی بار در نظر گرفته می‌شود.

محاسبه فشار وارده بر روی جک های تعادلی :

فشار وارده به جک تعادلی یکی از مهم ترین موارد و مباحث در بحث ایمنی جرثقیل می باشد که کارشناسان HSE باید به این مورد آگاه باشند و بتوانند جهت پیشگیری از حوادث این مورد را محاسبه کنند.

می دانیم که مطابق قانون سوم نیوتن هر نیروئی که به جسمی وارد می شود به همان اندازه و در خلاف جهت آن به جسم اول نیز نیرو وارد خواهد شد.

نیروئی که توسط جک تعادلی (ناشی از فشار وزن جرثقیل و وزن بار وارده) وارد می شود را می توان محاسبه کرد. بیشترین نیروی اعمال شده توسط هر جک به زمین در دو نقطه می باشد:

اول: نقطه واژگونی (هنگامی که جرثقیل نزدیک به مرحله ی واژگونی است)

دوم: هنگامی که بوم جرثقیل مستقیما در بالای آن جک قرار دارد. یعنی جرثقیل از لبه ی کناری در حال بلند کردن بار می باشد.

پیشنهاد ما: ایمنی اتاق راننده جرثقیل

در جدول زیر حداکثر فشار مجاز وارد به زمین با توجه به نوع زمین آمده است:

فشار وارده به جک تعادلی

بر اساس فرمول زیر می توان حداکثر فشار تقریبی جک های تعادلی بر زمین را به دست آورد:

فشار وارده به جک تعادلی

Ref:Astaco